موضوعات و وظایف معیّن شده در ادیان الهی را می‌توان به صورت کلی به دو بخش مالی و غیر مالی تقسیم کرد؛ زیرا اغراضی در ادیان الهی و به خصوص آیین اسلام وجود دارد که با سنخ مسائل مادی تنیده شده است. 

لغزندگی و جاذبۀ بسیارِ مسائل مادی موجب کندیِ جماعتی در دین‌داری می‌گردد و برای سنجش عیار دین‌داری، ایشان را به آزمونی کارآمد مبتلا می‌کند.  اما مقرّر شدن تکالیف مادی به طور طبیعی از وابستگی شدید مؤمنان به مسائل دنیوی و کشش‌های حیاتی مادی می‌کاهد و مردم را در گذشت‌های مالی و گشاده‌دستی با دیگران مشتاق‌تر می‌سازد. 

در همین راستا، در دین مبین اسلام واجبی به نام «خمس» تدارک دیده شده که عمدۀ رسالت آن، شورانگیزی در اهل دین و ایجاد حس مشارکت در سرنوشت دیانت و متدینان و تعلق خاطر به بقای فرهنگ ناب الهی در عرصۀ حیات اجتماعی و فردی مسلمانان است.

 دفتر ششمِ مجموعۀ آیه‌ها (آیات سؤال‌برانگیز قرآن)، این موضوع را بررسی می‌کند.